Waarom schrijven mensen vaak 'gebeurt' en 'gebeurd' door elkaar?
De Nederlandse taal zit vol woordvormen die op elkaar lijken, maar toch een andere betekenis of functie hebben. Een van de meest gemaakte fouten is het door elkaar halen van 'gebeurt' en 'gebeurd'. Beide vormen zijn correct, maar ze worden in andere contexten gebruikt. In dit artikel leggen we eenvoudig uit wat het verschil is, zodat je deze fout voortaan niet meer hoeft te maken.
Wat betekent 'gebeurt'?
Een tegenwoordige tijd vorm
'GebeurT' is de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt deze vorm als je praat over iets dat op dit moment of in de toekomst plaatsvindt. Denk hierbij aan zinnen als: "Wat gebeurt er nu?" of "Als dat gebeurt, waarschuw me dan."
Wat betekent 'gebeurd'?
Voltooid deelwoord
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Deze vorm gebruik je meestal in combinatie met een vorm van het hulpwerkwoord 'zijn' of 'hebben'. Voorbeelden zijn: "Er is iets ergs gebeurd," of "Wat is er met hem gebeurd?"
Hoe onthoud je het verschil tussen gebeurd en gebeurt?
Een handig ezelsbruggetje
Een slimme manier om het verschil te onthouden, is door te kijken naar het hulpwerkwoord. Staat er 'is', 'heeft' of 'heb' voor? Dan heb je waarschijnlijk het voltooid deelwoord nodig: 'gebeurd'. Staat er geen hulpwerkwoord, dan is de kans groot dat je 'gebeurt' moet gebruiken. Bijvoorbeeld: "Als er iets ergs gebeurt" (dus geen hulpwerkwoord, dus tegenwoordige tijd).
Veelgemaakte fouten in de praktijk
Waarom het fout gaat
Veel mensen twijfelen tussen beide vormen omdat ze qua klank nauwelijks van elkaar verschillen. Ook autocorrect of automatische spellingscorrectie in tekstverwerkers maakt het soms lastiger, want deze herkennen de context niet altijd goed.
Toepassingen in dagelijkse communicatie
Schriftelijk en mondeling verkeerd gebruik
Deze fout kom je veel tegen in e-mails, blogs en zelfs in formele documenten. Ook tijdens gesprekken mengen sprekers geregeld de twee vormen door elkaar, al valt dit dan minder op dan in geschreven taal.
Samengevat: wanneer gebruik je wat?
Gebruik 'gebeurt' als iets nu of in de toekomst plaatsvindt. Gebruik 'gebeurd' wanneer iets al is voorgevallen en er een hulpwerkwoord in de zin staat. Door goed na te denken over de tijd waarin de actie plaatsvindt en of er een hulpwerkwoord wordt gebruikt, kun je eenvoudig de juiste vorm kiezen.
