De betekenis van 'intrinsiek'
Het woord ‘intrinsiek’ wordt vaak gebruikt in zowel alledaagse gesprekken als academische teksten, maar de exacte betekenis is niet voor iedereen meteen duidelijk. In dit artikel leggen we uit wat ‘intrinsiek’ betekent, waar het woord vandaan komt en hoe het op verschillende manieren kan worden toegepast.
Herkomst en definitie
‘Intrinsiek’ komt van het Latijnse ‘intrinsecus’, wat ‘van binnenuit’ betekent. In het Nederlands wordt het vooral gebruikt om iets aan te duiden dat van nature zo is, in zichzelf, of dat iets vanuit zichzelf waarde heeft zonder invloed van buitenaf. Het is een bijvoeglijk naamwoord en wordt vaak gebruikt in filosofische, psychologische en professionele context.
Voorbeelden van gebruik
Een veelvoorkomend gebruik is in termen van motivatie: intrinsieke motivatie. Dit betekent dat iemand iets doet omdat hij of zij het zelf belangrijk of leuk vindt, zonder dat daar een externe beloning tegenover staat. Denk hierbij aan iemand die piano leert spelen omdat hij of zij daar plezier uit haalt, niet omdat er geld of een prijs mee verdiend kan worden.
Verschil tussen intrinsiek en extrinsiek
Om ‘intrinsiek’ goed te begrijpen, is het nuttig om het tegenovergestelde begrip te kennen: ‘extrinsiek’. Waar ‘intrinsiek’ verwijst naar iets dat van binnenuit komt, staat ‘extrinsiek’ voor iets dat van buitenaf komt. Extrinsieke motivatie bijvoorbeeld, is wanneer iemand iets doet om er een beloning voor te krijgen of straf te vermijden.
Voorbeeld in de praktijk
In de werkomgeving wordt vaak gesproken over de voordelen van intrinsiek gemotiveerde werknemers. Zij doen hun werk goed omdat ze het belangrijk vinden of het graag doen. Extrinsiek gemotiveerde mensen daarentegen, doen hun werk hoofdzakelijk omdat ze betaald krijgen, of omdat ze een promotie willen.
Waarom is intrinsieke motivatie belangrijk?
Intrinsieke motivatie leidt vaak tot duurzamere resultaten. Omdat de motivatie vanuit de persoon zelf komt, is de kans groter dat het gedrag langdurig en consistent is. Ook wordt het vaak geassocieerd met een hoger niveau van creativiteit, leervermogen en tevredenheid. In het onderwijs wordt het belang van intrinsieke motivatie bijvoorbeeld benadrukt om kinderen op een natuurlijke manier te laten leren en zich te ontwikkelen.
Conclusie
Het woord ‘intrinsiek’ verwijst naar iets dat vanuit zichzelf komt en onafhankelijk is van externe invloeden. Het wordt vaak gebruikt in de context van motivatie, maar kent ook toepassingen in de filosofie en ethiek. Door het verschil met ‘extrinsiek’ te begrijpen, krijg je meer inzicht in hoe mensen denken, voelen en handelen. Begrijpen wat 'intrinsiek' betekent, helpt dus niet alleen bij taalgebruik, maar ook om menselijk gedrag beter te begrijpen.
